به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین رضا مهکام در تلویزیون اینترنتی «پاسخ» وابسته به مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزههای علمیه طی سخنانی با موضوع راز و رمزهای ازدواج از منظر روانشناختی دینی، با بیان اینکه تنها زوجی که هر دو معصوم هستند حضرت علی(ع) و حضرت زهرا (س) هستند، اظهار کرد: طبیعی است که وقتی دو معصوم در کنار یکدیگر قرار میگیرند یک زندگی معصومانه خواهند داشت و اصلیترین محور در این زندگی این است که هر دو رفتارشان بر اساس نیتهای الهی می باشد و آنجا که پیامبر از فاطمه(س) میپرسند که علی(ع) را چگونه یافتی ایشان جواب میدهند که علی بهترین انسان است. اینکه دو نفر معصوم هستند و در فضای عاطفی هم تلاش می کنند که همدیگر را ناراحت نکنند موجب ساختن یک زندگی متفاوت میشود.
وی اضافه کرد: طی ۹ سال زندگی، حضرت زهرا(س) سعی میکنند که چیزی از همسر خود نخواهند که ایشان توان اجابت کردن آن را نداشته باشند، امروزه برخی هیچ کاری به توان همسر خود ندارند و همه چیز از او میخواهند درحالی که رعایت حال یکدیگر از اصلیترین اصول زندگی مشترک است.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: اینکه حضرات معصوم بودند و کارهای اشتباه را نمی کردند از روی عصمت بوده است و ما هم در زندگی خود می توانیم برای عصمت تلاش کنیم و اینکه ما همه تلاش خود را بر این بگذاریم که طرف مقابل از ما راضی باشد موجب رسیدن به زندگی شیرین میشود.
وی ادامه داد: وقتی دو فرد از دو جنسیت متفاوت و فرهنگها و رفتارهای متفاوت به یکدیگر میرسند در یک زندگی مشترک هیچ مشکلی نداشته باشند شدنی نیست، در هر زندگی اختلاف سلیقه و تفاوت نگاه وجود دارد اما اینکه بتوانیم تفاوت ها را تغییر دهیم و به نقطه مشترک نزدیک شویم مهم است، اکنون هم بسیاری از افراد معصوم نیستند اما زندگی صمیمی و پر محبتی دارند چراکه توانستهاند خطاهای شخصیتی خود را کاهش دهند.
رئیس انجمن علمی روانشناسی اسلامی حوزه گفت: ما در هر عصری بر اساس اقتضائات آن عصر زندگی میکنیم ما در ۵۰ سال گذشته شاهد این بودیم که پسری در مغازه پدر خود کاسب بود و در منزل پدر خود هم زندگی میکرد و همسر این پسر هم با او زندگی خوبی داشت چراکه سطح انتظارات پایین بود، تربیت فرزند، مسائل عاطفی و مسائل زناشویی انتظارات همسران از یکدیگر در ۵۰ سال گذشته بود اما اکنون در سال ۱۴۰۲ انتظارات بسیاری وجود دارد، محیط با القا کرده است که انتظارات خود را افزایش دهیم.
وی افزود: در گذشته زن و شوهر شناختی از همدیگر نداشتند و گاهی هم یکدیگر را نمیدیدند اما انتظارات کمی هم نسبت به یکدیگر داشتند به همین علت کمتر درگیر اختلافات و جدایی میشدند.
حجت الاسلام والمسلمین مهکام با بیان اینکه تعهد به زندگی مشترک موجب کاهش اختلافات میشود، تصریح کرد: کسی که به دنبال زندگی باشد اختلافات را رفع میکند تا سالها کنار همسر خود زندگی کند؛ در گذشته دختر را در ۹ سالگی پای سفره عقد مینشاندند اما آن دختر چون بنا به زندگی داشت به چیزی جز زندگی مشترک و ساختن فکر نمیکرد.
وی ادامه داد: امروز از جمعگرایی به سمت فردگرایی رسیدهایم به این معنا که تلاش زیادی برای هم افزایی و ما شدن و با یکدیگر یک مسیر را طی کردن انجام نمیشود؛ در گذشته دختران هنرهای مختلف را فرا میگرفتند اما امروزه برخی از دختران حتی یک غذا پختن هم بلد نیستند، مادران همه مسئولیت ها را بر عهده گرفتند و دختران فقط درس خواندهاند و در نهایت بیمهارت شدهاند.
این کارشناس حوزه خانواده با تأکید بر اینکه برخی زندگی خود را بر جدایی بنا میگذارند، اظهار کرد: بچهای که در خانواده هر آنچه میخواهد را دریافت میکند و خانواده به او نه نمیگوید یاد نمیگیرد که مسئولیت پذیر باشد و با شرایط سازگار باشد به همین علت وقتی هم که همسرش با تمایلات او همانند نباشد از او جدا میشود آمار طلاق ها در کمتر از یک سال زندگی بسیار بالاست و این نشان از سبک زندگی جدیدی است که تحمل و تاب آور پایین و انتظارات بسیار بالاست و محیط هم به این دامن زده است که افراد میتوانند به راحتی طلاق بگیرند.
وی خاطرنشان کرد: فضای جامعه و فضای مجازی هم تغییر قابل توجهی داشته و موجب تغییر در سبک زندگی افراد شده است و به نوعی در افزایش طلاقها تاثیرگذار بوده است.
*چرا مدت زمان آشنایی نباید طولانی و در فضاهای مختلف باشد؟
حجت الاسلام والمسلمین مهکام گفت: برخی افراد میخواهند با همسر آینده خود چند ماه کنار هم باشند تا بتوانند او را بشناسند و میگویند ما میخواهیم در یک موقعیت طبیعی او را بشناسیم، این درحالی مطرح میشود که اگر یک نفر صادق نباشد و دو لایه باشد این فرد ۵ ماه یا ۵ سال هم می تواند در حضور شما فیلم بازی کند یا خود را آنطور که نیست نمایش دهد.
وی اظهار کرد: در سال ۹۴ بر اساس آمار مسئولان قوه قضائیه ۷۸ درصد طلاق های دادگاه خانواده در سال ۹۳ در تهران برای ازدواج های مدرن بوده است یعنی افرادی که چندین ماه و سال ارتباط داشتهاند اما در نهایت به طلاق رسیدند و این یعنی ۲۳ درصد طلاق ها به ازدواج های سنتی اختصاص داشته است.
رئیس انجمن علمی روانشناسی اسلامی حوزه تصریح کرد: وقتی وارد فضاهای غیر جدی شدند عواطف وارد میشود و فضا به سمت وابستگی میرود به همین علت ایرادهای طرف مقابل را میبیند اما نمیتواند بیخیال او شود، نمونههایی داشتیم که دختر در مدت آشنایی وابسته به پسر شده است درحالی که پسر تمایلی به دختر نداشته است و یا اینکه دختر وابسته شده و با وجود اینکه می داند پسر معتاد است اما بیخیال اعتیاد او میشود و ازدواج میکند و بعد از ازدواج از تصمیم خود پشیمان میشود.
*سئوالاتی که در هنگام خواستگاری باید پرسیده شود
وی تصریح کرد: بسیاری از جوانان ملاک های ازدواج را نمیدانند درحالی که اگر ملاکها را بدانند در مورد این ملاکها سئوال میپرسند، سئوال هایی که در جلسات گفت و گو باید مطرح شود را نمیدانند به همین علت به سمت سئوالهای ابتدایی و ساده میروند.
حجت الاسلام والمسلمین مهکام گفت: ما ابزاری به نام تحقیق داریم اما تحقیق هم به درستی صورت نمیگیرد ما از یکی از همسایگان طرف مقابل سئوال میپرسیم درحالی که آن همسایه بسیار با آن خانواده نزدیک است به همین علت همه مسائل را نمیگوید درحالی که تحقیق باید کامل و جامع باشد.
وی با بیان اینکه عدم مشاوره پیش از ازدواج نکته آسیبزای دیگری است، گفت: مشاوره پیش از ازدواج نسبت به سالهای گذشته افزایش یافته است و مشاوران قوی قبل از ازدواج از طرف تست میگیرند و پرسش نامه میگیرند و بعد از مشاوره به ارائه نتیجه در مورد ازدواج آنان میپردازد.
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) اظهار کرد: ملاکهای ازدواج، گفتوگوی سالم، دقیق و هوشمندانه در مورد ملاکها، تحقیقات کامل و جامع توسط افراد توانمند و مشاوره پیش از ازدواج از نکات مهم در رسیدن به زندگی مشترک سالم است.
وی ادامه داد: بنده سالها به افراد مختلف مشاوره دادهام و تجربههای متفاوتی داشتهام؛ در سالهای اخیر مفهوم پیمان شکنی، خیانت یا فرازناشویی زیاد شده است و علت این موضوع هم این است که وقتی افراد در محل کار و دانشگاه بدون اطلاع خانواده با فردی ارتباط برقرار کردند و در نهایت با او ازدواج کردهاند پس میتوانند بار دیگر این تجربه را تکرار کنند و این بار این مسئله از همسر خود پنهان کنند.
*نگاهی به اقتصاد به عنوان مانعی برای ازدواج
حجت الاسلام والمسلمین مهکام با اشاره به اینکه بسیاری از جوانان شاغل از ازدواج فراری هستند، گفت: چشم و هم چشمی های بیش از اندازه و آداب و رسوم های غلط موجب می شود که جوانان نتوانند با یکدیگر ازدواج کنند، اینکه افراد اول مسائل اقتصادی را درنظر میگیرند به یک فرهنگ تبدیل شده است، برخی از طلاب هم مطرح میکنند که وقتی خواستگاری میروند خانوادههای متدین به او همسر نمیدهند و میگویند که طلبه شغلی ندارد حتی این مورد را هم شاهد هستیم که پدر دختر طلبه است اما دختر خود را به یک طلبه نمیدهد، البته که هستند برخی از خانواده ها که بدون درنظر گرفتن مسائل اقتصادی به طلاب جواب مثبت میدهند
وی با بیان اینکه خداوند برای ازدواج هزینههای مورد نیاز را تامین میکند، اظهار کرد: بسیاری از جوانان ما در سبک زندگی جدید تن به کار نمیدهند چراکه همه می خواهند پشت میز نشست باشند و کار اندک با درآمد زیاد داشته باشند، درحالی که برخی از جوانان هم کار زیادی میکنند.
رئیس انجمن علمی روانشناسی اسلامی حوزه اضافه کرد: اولین گام برای ازدواج ایجاد درآمد است اما باید فرهنگ سازی هم انجام شود که خانواده ها به شرایط پسران بیشتر توجه کنند، پدر دختران بدانند که خود آن ها هم روزی که ازدواج کردند هیچ چیزی نداشتند، ما باید مسائل مختلف از جمله گناه نکردن فرزندان خود را درنظر بگیریم و فقط به درآمدهای میلیونی و مسائل اقتصادی فکر نکنیم، اگر به زندگی حضرت زهرا(س) نگاه کنیم متوجه میشویم که ایشان با حداقل امکانات زندگی خوبی داشتند.
وی تصریح کرد: امروز در کشورهایی همانند فیلیپین و ژاپن خانههای کوچک یک خوابه همانند ۴۰ متر را شاهد هستیم و این مدل خانهها در کشورهایی همانند سوئد هم زیاد است و افراد می گویند آنچه مهم است ما بتوانیم در کنار یکدیگر زندگی خوبی داشته باشیم.
این کارشناس مسائل خانواده مطرح کرد: اگر ما به سمت زندگی ساده تر برویم و انتظارات کاهش یابد می توانیم به افزایش آمار ازدواج و کاهش طلاق برسیم.
وی گفت: اگر ما خداوند را به درستی صدا کنیم خداوند کمک رسان است و به ما میرساند گاهی اوقات انتظارات ما زیاد است، زمانی که ما طلبه شدیم اگر فردی دوچرخه داشت فکر میکردند که او بسیار پول دار است اما اکنون طلاب حداقل یک پراید را دارند؛ امروز مصرف گرایی حالت ناشکر بودن را در ما ایجاد کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین مهکام با اشاره به اینکه سبک مصرف ما سالم و خوب نیست، اظهار کرد: اگر نگاه ما به فضای مجازی و تبلیغات تلویزیون باشد سبک زندگی ما به سمت مصرف گرایی می رود اما اگر بتوانیم این مصرف گرایی را مدیریت کنیم در زندگی خود به موفقیت خواهیم رسید.
وی خاطرنشان کرد: اگر خانم قناعت را بپذیرد، اقا و خانم سبک زندگی و مصرف درست را دنبال کنند و در کنار آن هم آقا تلاش هایی را دنبال کند تا بتواند به درآمدهای بیشتری برسد می تواند فضای زندگی آرام را تامین کند و البته که ما نمی توانیم همیشه زندگی لاکچری داشته باشیم و زندگی لاکچری هم به معنای زندگی آرام نیست اما میتوانیم به زندگی آرام و حداقل های زندگی سالم برسیم.
رئیس انجمن علمی روانشناسی اسلامی حوزه با اشاره به اینکه بخشی از طلاقها به مسائل زناشویی برمیگردد، گفت: در سالهای اخیر مسائل خیانت و فرازناشویی افزایش داشته است و واقعیت این است که مسائل زناشویی و جنسی از نیازهای اساسی هر زن و شوهری است و وقتی که فرد درست ارضا نمی شود به صورت ناخودآگاه نارضایتی شدیدی در طرف ایجاد میکند، فرد ارضا نشده است به همین علت برخوردهای شدیدی را انجام می دهد و بهانهگیری می کند.
وی با بیان اینکه در گذشته در مورد مسائل جنسی آقایان بیشتر از خانم ها گلایه داشتند اما اکنون خانم ها بیشتر از آقایان گلایه دارند، تصریح کرد: اکنون به این نقطه رسیدهایم که آقایان و خانمها به نیازهای جنسی خود باور دارند و باید تلاش کنند تا این نیازها رفع شود.
حجت الاسلام والمسلمین مهکام با بیان اینکه ما در کتاب مکارم اخلاق طبرسی حدود ۸۰ روایت در مورد روابط جنسی داریم که پیامبر به علی(ع) گفته است، اظهار کرد: آموزش مسائل جنسی به هیچ وجه ایرادی ندارد اما باید در مکان و زمان خاص خود باشد، پسر و دختر قبل از ازدواج باید آموزش ببینند و بدانند که وقتی که ازدواج میکنند چه نقشی را باید ایفا کنند.
وی اضافه کرد: ما روایاتی داریم که به انجام رابطه جنسی در بستر خانواده توصیه میکند درحالی که شاید برخی فکر کنند که این رفتارها حیوانی است، پیامبر اکرم میفرمایند اگر یک مرد دست زن خود را بگیرد ده حسنه برای او نوشته می شود و ده بدی برای او پاک می شود و اگر یک بار او را ببوسد ۱۰۰ حسنه برای او نوشته می شود و ۱۰۰ بدی از او پاک می شود و اگر با او رابطه برقرار کند ۱۰۰۰ خوبی برای او نوشته می شود و ۱۰۰۰ بدی از او پاک میشود.
رئیس انجمن علمی روانشناسی اسلامی حوزه با تاکید بر اینکه رابطه جنسی موجب افزایش خوبیها و کاهش بدیها میشود، تصریح کرد: در روایت دیگری داریم که وقتی زن و شوهر غسل میکنند همانند قطرات آب غسل گناهان آنان میریزد.
وی ادامه داد: اسلام بر آموزش روابط جنسی در زمان ازدواج تأکید دارد درحالی که دنیای انسان گرایانه بر آموزش از دوران بچگی تاکید دارد و این بچه از دوران بچگی به سمت روابط جنسی هدایت می شود که این موضوع آسیب های بسیاری را به دنبال دارد.